Szeroko pojęta profilaktyka przeciw próchnicy nie istnieje bez fluoru. Na zapobieganie powstawaniu nowych ubytków próchnicowych, czy też hamowanie szerzenia się istniejących, ma wpływ wiele czynników, o których ciągle powtarzamy. Są to przede wszystkim regularna i dokładna higiena, właściwe odżywianie, dieta bogata w witaminy, niepodjadanie pomiędzy posiłkami, stosowanie innych niż pasta do zębów środków do higieny jamy ustnej. Wszystkie wymienione sposoby profilaktyki mają wspólny mianownik, i jest nim właśnie fluor.
Najlepiej nam wszystkim poznany jest fluor pochodzący z pasty do zębów. Można go oczywiście znaleźć również w pożywieniu, ale dziś skupimy się konkretnie na tym jednym źródle, jakim jest pasta. Zawartość fluoru w pastach jest zróżnicowana, podawana w jednostkach ppm. Zazwyczaj pasty do zębów zawierają 1450 ppm. Pasty do zębów dla dzieci, z reguły mają w swoim składzie od 400 – 500 ppm. Istnieją również pasty do zębów z bardzo wysoką zawartością fluoru, ale te powinny być stosowane wyłącznie po konsultacji z lekarzem dentystą. I na samym końcu mamy również na rynku takie pasty, które fluoru nie zawierają w ogóle. Co te wartości w ogóle oznaczają ? Już tłumaczę. 1000 ppm Fluoru oznacza, że pasta zawiera 1mg Fluoru na 1 g pasty. Przyjmijmy że nasza pasta do zębów zawiera 1500 ppm. Oznacza to tyle, że w jednym gramie pasty, mamy około 1,5 mg fluoru. Czyli mniej więcej tyle właśnie nabieramy pasty na szczoteczkę podczas jednego szczotkowania. Pamiętajmy też o tym, że przecież nie połykamy tej pasty, a zamiast tego porządnie płuczemy usta. Czyli ile z tych 1,5 mg dostaje się do naszego organizmu? Prawie nic. Biorąc pod uwagę, że stosujemy pastę zgodnie z zaleceniami. Weźmy teraz pod lupę pasty dla dzieci, w których zawartość fluoru jest jeszcze mniejsza, bo jedyne 500 ppm, czyli ledwie 0,5mg Fluoru w 1 gramie pasty.
Czy fluor jest toksyczny? Przedawkowany oczywiście, że tak. Jak każdy inny związek, czy witamina. Popularną witaminę C również można przedawkować. Z tym że dawka toksyczna fluoru rozpoczyna się od 5mg na każdy kilogram masy ciała. Zajmijmy się teraz na chwilę prostą matematyką. Jeśli nasze dziecko waży 10kg, to dawka fluoru, która byłaby dla niego szkodliwa wynosi 50 mg (5mg x 10 ). Pełna tubka pasty do zębów waży około 100g. W paście dla dorosłych o wadze 100 g znajdziemy 15 mg fluoru, a w paście dla dzieci około 5 mg fluoru. Oznacza to, że aby wywołać toksyczny efekt fluoru, nasze wspomniane 10 kg dziecko, musiałoby zjeść 10 tubek pasty dla dzieci NA RAZ. Tak jest, brzmi to zupełnie nierealnie, ale te proste obliczenia mają za zadanie przybliżyć Czytelnikowi, że ryzyko zatrucia fluorem przy szczotkowaniu zębów dwa razy dziennie w zasadzie nie istnieje. Aby wywołać efekty niepożądane, należałoby dosłownie zjeść kilka tubek pasty jedna po drugiej, w jednym czasie, podkreślam NA RAZ. Podczas gdy przy jednorazowym szczotkowaniu, przypomnę, stosujemy około 1,5mg fluoru, a pastę do zębów wypluwamy i płuczemy usta wodą, tak więc do naszego organizmu przedostaje się kilka % z tego co nałożyliśmy na szczoteczkę.
Fluor jest nam niezbędny do walki z próchnicą. Cały szereg jego pozytywnych właściwości wzmacnia nasze zęby. Profilaktyka przeciw próchnicy bez fluoru nie ma racji bytu. To on odpowiada za wbudowywanie się w struktury szkliwa i unieszkodliwianie bakterii odpowiedzialnych za powstawanie ubytków. Czy jest więc szkodliwy ? Prawidłowe stosowanie pasty do zębów nie spowoduje w naszym organizmie szkodliwych zmian. Można stwierdzić, że fluor szkodzi jedynie bakteriom, ale to akurat odbywa się na naszą korzyść.
Z pozdrowieniami dr Czepiel